Keskipalkkaisen työntekijän ostovoima heikkeni viime vuonna mutta kohoaa tänä vuonna
Keskimääräistä palkkaa ansaitsevan työntekijän reaalinen ostovoima heikentyi viime vuonna nopean inflaation takia puolisen prosenttia. Alkaneena vuonna hänen ostovoimansa ennustetaan taas kohoavan noin puolen prosentin verran, sanoo Tulo- ja kustannuskehityksen selvitystoimikunta (Tukuseto) 24.1.2012 julkistamassaan raportissa.
Palkansaajien yhteenlaskettu reaalinen ostovoima kasvoi vuonna 2011 noin prosentin. Koska työpanos työllisinä tai työtunteina mitattuna kasvoi myös noin prosentin, työllistä tai työtuntia kohden ostovoima ei kasvanut, Vuonna 2012 palkansaajien yhteenlaskettu ostovoiman ennustetaan kasvavan hyvin niukasti 0,1 prosentin, sillä palkansaajien palkkasumman tuloverotuksen ja tulonsiirtojen jälkeen ennakoidaan kasvavan inflaation kanssa liki samaa vauhtia.
Tulo- ja kustannuskehityksen selvitystoimikunnan seurantaraportissa selvitetään ansioiden ja hintojen, palkansaajien ostovoiman sekä kilpailukyvyn kehitystä ja kehitysnäkymiä. Toimikunta hyödyntää arvioissaan valtiovarainministeriön suhdanne-ennustetta, joka on julkaistu VM:n kansantalousosaston suhdannekatsauksessa 20.12.2011.
Vuonna 2011 nimellinen ansiotasoindeksi nousi 2,7 prosenttia, josta kaksi prosenttiyksikköä selittyy sopimuskorotusten vaikutuksella ja 0,7 prosenttiyksikköä muilla tekijöillä kuin sopimuskorotuksilla. Koska inflaatio oli keskimäärin 3,4 prosenttia, reaalinen ansiotasoindeksi laski 0,7 prosenttia vuonna 2011. Tänä vuonna nimellisen ansiotasoindeksin ennustetaan kohoavan keskimäärin 3,4 prosenttia, josta 2,9 prosenttiyksikköä johtuu sopimuskorotusten vaikutuksesta ja 0,5 prosenttia muista tekijöistä kuin sopimuskorotuksista. Reaalinen ansiotasoindeksi kohoaa 0,7 prosenttia, sillä inflaation ennustetaan olevan keskimäärin 2,7 prosenttia vuonna 2012. Useiden valmisteverojen korotukset ja eräiden alv-perusteiden muutokset aiheuttavat noin yhden prosenttiyksikön paineen keskimääräiseen vuosi-inflaatioon.
Vuosina 2012 - 2013 sopimuskorotukset määräytyvät hyvin kattavasti raamisopimuksen mukaan, sillä sopimuksen piirissä on noin 94 prosenttia palkansaajista. Vuonna 2012 yksityisen sektorin sekä valtiosektorin sopimuskorotusten vaikutukseksi vuodessa arvioidaan 2,7 prosenttia ja kuntasektorilla 3,2 prosenttia, kun sopimuskorotukseen sisällytetään raamisopimuksen palkansaajille maksettava kertaerä sekä ns. palkkaperintö edelliseltä vuodelta.
Tulo- ja kustannuskehityksen selvitystoimikunta toteaa raportissaan, että Suomen tehdasteollisuus menetti taantumassa vuonna 2009 noin 7 prosenttia kustannuskilpailukykyään suhteessa kilpailijamaihin. Vuonna 2010 kilpailukyvyn menetys voitettiin takaisin. Noin puolet kilpailukyvyn kohenemisesta johtui euron valuuttakurssin heikkenemisestä ja puolet yksikkötyökustannusten alenemisesta suhteessa kilpailijamaihin. Yksikkötyökustannusten alenemisen taustalla on taantumasta toipuvan teollisuustuotannon tuntuva lisääntyminen suhteessa työpanokseen. Koko talouden kilpailukyky koheni myös. Vuonna 2011 Suomen kilpailukyvyn muutokset verrattuna kilpailijamaihin ovat olleet pieniä. Alkaneena vuonna koko talouden yksikkötyökustannusten ennustetaan kohoavan Suomessa euroaluetta nopeammin.
TUKUSETO: Talousnäkymät ja palkanmuodostus
Lisätietoja: ylijohtaja Jukka Pekkarinen, puh. 09 160 33191 ja finanssisihteeri Samuli Pietiläinen, puh. 09 160 33083