Ikääntyminen ja korkea rakenteellinen työttömyys uhkaavat julkisen taloutemme kestävyyttä
Suomen julkinen talous täyttää vakaus- ja kasvusopimuksen velvoitteet
Julkisen talouden rahoitusasema on pysynyt kokonaisuudessaan vahvana, vaikka kuntatalous onkin edelleen selvästi alijäämäinen. Julkistalouden ylijäämästä vastaa valtaosaltaan sosiaaliturvarahastot, joita kartutetaan väestön ikääntymisen aiheuttamien menopaineiden kasvun johdosta. Koko julkisen talouden ylijäämä on seuraavan neljän vuoden aikana noin 2½ prosenttia suhteessa kokonaistuotantoon. Julkistalouden velkasuhteen ennakoidaan alenevan vuonna 2010 alle 34 prosentin. Suomi täyttää siten EU:n vakaus- ja kasvusopimuksen velvoitteet myös keskipitkällä aikavälillä. Näin arvioidaan valtioneuvoston 30.11. hyväksymässä Suomen vakausohjelman tarkistuksessa, joka toimitetaan samana päivänä myös EU:lle.
Suomen talous on ohittamassa suhdannehuippuaan. Lähivuosina tuotannon kasvun odotetaan asteittain hidastuvan, kun korkeasuhdanne jää taakse ja talouden rakenteelliset tekijät alkavat heikentää kasvun edellytyksiä. Työvoiman vähentymisen ja korkean rakennetyöttömyyden lisäksi myös kotitalouksien velkaantuminen, väestön aluerakenteen muuttuminen sekä globalisaation ja nopean teknisen kehityksen aiheuttamat sopeutumisvaatimukset asettavat haasteita talouskasvulle. Tuottavuuden merkitys kasvutekijänä on korostumassa. Etenkin vähän kilpailluilla palvelualoilla tuottavuutta olisi parannettava.
Korkea rakennetyöttömyys muodostaa pahenevana työmarkkinoiden kohtaanto-ongelmana kasvavan riskitekijän vakaalle talouskasvulle. Työvoiman tarjonnan lisäämiseksi ikääntyneiden olisi pysyttävä työelämässä nykyistä pidempään ja nuorten tultava työmarkkinoille nykyistä varhaisemmassa vaiheessa. Lisäksi ulkomaisen työvoiman saanti on yhä tärkeämpää.
Ohjelmassa on esitetty ikärakenteen muutokset huomioon ottava kestävyyslaskelma, jonka mukaan julkinen talous kokonaisuutena ei näyttäisi olevan pitkällä aikavälillä täysin kestävällä pohjalla. Suomen väestö ikääntyy voimakkaammin ja aikaisemmin kuin muiden EU-maiden väestöt. Tilastokeskuksen väestöennusteen mukaan työikäinen väestö supistuu vuoteen 2030 mennessä yli 300 000 hengellä. Ikääntyminen yhdessä korkean rakenteellisen työttömyyden kanssa on suuri haaste erityisesti julkisen talouden kestävälle rahoitukselle. Eläke- ja hyvinvointipalvelujen menopaineet kasvavat samanaikaisesti kun työvoiman määrä vähentyy ja kansantuotteen sekä veropohjan kasvu hidastuvat.
Vakausohjelman tarkistuksen perustana on vuosia 2007-2011 koskeva valtiontalouden kehyspäätös ja syyskuussa annettu vuoden 2007 talousarvioesitys, sekä niihin liittyvät talouspolitiikan linjaukset ja arviot taloudellisesta kehityksestä.
Lisätietoja:
Ylijohtaja Jukka Pekkarinen, p. (09) 160 33191
- finanssisihteeri Lauri Taro, p. (09)160 34967